Biuletyn / Bulletin – 18-ego maja 2014 roku / May 18, 2014

Parafia p.w. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny
ST. MARY’S POLISH PARISH
21 Wesley St., Sydney, NS, B1N 2M5
Tel.: (902) 564-4847
www.StMarysPolishParish.ca
Witamy wszystkich! Welcome to all!
We are pleased to share our faith and rich traditions with the whole community.
Celebrating 100 years of faith and service (1913-2013)

PROBOSZCZ/PASTOR:  Father Paul Murphy 564-4355

MSZY/MASSES: Sunday at 9:30 a.m.
Wednesday at 4:00 p.m. followed by Novena to Our Lady of Częstochowa. Praying of the Rosary begins prior to Mass at approximately 3:35 p.m.

SPOWIEDŹ:  Godzina do uzgodnienia z księdzem.
SACRAMENT OF RECONCILIATION: Anytime upon request to the priest.

SAKRAMENT CHRZTU ŚWIĘTEGO:  Prosimy o kontakt z księdzem conajmniej na 1 miesiąc przed planowaną datę.
SACRAMENT OF BAPTISM: Please contact the priest at least one month in advance.

SAKRAMENT MAŁZEŃSTWA:   Zapowiedzi powinny być ogłoszone conajmniej na 6 miesięcy przed planowaną datę.
SACRAMENT OF MATRIMONY: Intentions must be announced at least six months in advance.

______________________________________________________________________________ 

Piąta Niedziela Wielkanocna / Fifth Sunday of Easter

TODAY’S MASS INTENTION is for Michael P. Ardelli offered by Shirley Ardelli & family. Eternal rest grant onto him O Lord, and may perpetual light shine upon him. Wieczny odpoczynek racz Mu dać Panie, a swiatłość wiekuista niechaj Mu świeci na wieki wieków. Amen

The Vigil Candle this week is for Candice Mary Morrison (in thanksgiving) offered by Babcia Mary Pierrynowski.  

Eucharistic Minister for today: Frank Starzomski

Ushers for collection today: Robert Melski Sr., Joe Gillis

______________________________________________________________________________

NASTĘPNY TYDZIEŃ / THE WEEK AHEAD

Wednesday, May 21, 4:00 p.m. Mass followed by Novena to Our Lady of Częstochowa. Praying of the Rosary prior to Mass beginning at approximately 3:35 p.m. The Mass intention is for Bronia Markotich offered by Dorothy Rozeluk. Lector: Jancia LaRusic

Sunday, May 25, 9:30 a.m. The Mass intention will be for Jim Leonard offered by the Kyte family.
Lectors: Elaine Tynski-Shipley, Andrzej Cebula 
Eucharistic Minister: Janet Hawthorne
Altar Servers: Caleigh, James                                       
Ushers: Steve Melnick, Michael Melski
Greeters: Dianne Blondin, Elie Blondin
Altar Society volunteers for May: Peggy Ryba, Ursula Melski, Lynette Ryba, Charlotte Ingram                 

Collection receipts for Sunday, May 11:  $1154.00 (broken down as follows: $720.00 weekly contribution, $215.00 monthly supplementary contribution, $83.00 candles, $89.00 loose, $10.00 Holy Thursday, $10.00 Easter, $35.00 Building fund. Thank you very much for your generous support of St. Mary’s Polish Parish. Dziękujemy serdecznie!

MASS CARDS/VIGIL CANDLE: Contact Tom Urbaniak (563-1226)

IN MEMORIAM DONATION: To make an In Memoriam donation, please pick up one of the IMO cards/St. Mary’s Polish Church envelopes at the back or speak with Shauna McKay. These will be acknowledged in the bulletin. We also welcome donations to the Building Fund, as we continue with improvements and repairs.

“IMIENINY” (NAME DAYS) FOR THE COMING WEEK. Help to maintain a longstanding Polish Catholic tradition by acknowledging relatives, friends, and colleagues who are celebrating their “name day,” corresponding with the feast day of a saint of the same name.  Where there is more than one saint of the same name who has been assigned a day, your “name day” is the one closest to your birthday. It is customary in the Polish tradition to acknowledge the name day of a relative or friend:
May 18: Aleksander, Aleksandra, Alicja, Edwin, Eryk, Eryka, Feliks, Irena
May 19: Augustyn, Celestyn, Mikołaj, Pękosław, Piotr, Timur
May 20: Bronimir, Teodor, Wiktoria; May 21: Donata, Jan, Tymoteusz, Wiktor
May 21: Donata, Jan, Tymoteusz, Wiktor
May 22: Emil, Helena, Jan, Julia, Ryta, Wiesław, Wiesława, Wisława
May 23: Emilia, Iwona, Jan, Michał
May 24: Cieszysława, Jan, Joanna, Maria, Zula, Zuzanna
May 25: Grzegorz, Imisława, Maria Magdalena

______________________________________________________________________________

OGŁOSZENIA / ANNOUNCEMENTS

WITAMY! Please welcome Father Zbigniew Siemienow, our guest celebrant today. Father Zbigniew is on holiday in the region but was previously posted in our Diocese. Father Zbigniew will celebrate the Mass entirely (or almost entirely) in Polish today. Normally, parts of our Masses are in the Polish language. A script that you can follow is inserted into the bulletin.

NOTE FROM THE RADA DUSZPASTERSKA: The recently elected Rada members met on Monday. Officers were chosen for the coming year: Chairperson-Tom Urbaniak; Vice Chairperson-Shari McKay; Secretary-Patricia Paruch. Also, at the Annual General Meeting, it was agreed that the Rada would determine, by discussion, which of the elected members would serve in one-year terms and which would be in two-year terms (in order to ensure staggering of future elections, as per the By-laws – henceforth all terms will be two years, with half the seats up for election each year). To serve in one-year terms (eligible for re-election) as Rada members will be Shari McKay, Patricia Paruch, Krista Ann Starzomski, Shauna McKay. In a two-year term will be Anne Marie Campbell, Stephanie Black, Tony Melski, Tom Urbaniak. 

COMMITTEES: Candidates for committees are being invited: Finance; Property (to check on the property from time to time and to do minor repairs); Liturgical (to help plan special liturgical celebrations); Altar Society; Hospitality; Greeters; Ushers. If you would like to serve, or would like more information, please contact Tom Urbaniak by May 31 (563-1226; tom_urbaniak@cbu.ca).

RECENT “IN MEMORY OF”CONTRIBUTIONS TO THE BUILDING FUND:
IMO Bronia Markotich from Marilyn and Joe Gillis

NEW ROOF: The formal campaign for the new roof will be launched shortly, and we welcome ideas or initiatives for creative fund-raisers that will strengthen us as a faith community and promote our cultural heritage at the same time as raising the necessary funds.

CAPE BRETON POLISH TARTAN: We have sufficient orders to support more than the minimum order of 30 metres of Cape Breton Polish tartan fabric – and we are happily taking more orders. Thank you! For those who filled out forms, please kindly give your payment to Shauna McKay (payment can also be mailed to the church), or please speak with Shauna if you would like a reminder of what you ordered (samckay@ns.sympatico.ca). In Shauna’s absence today, Tom Urbaniak can take your orders. Cheques should be made out to “St. Mary’s Polish Parish.” Profits from the sale of merchandise with the Cape Breton Polish Tartan will support parish community service projects, will help send some of our youth to Krakow, Poland, for World Youth Day in 2016, and will help with the upkeep of our beautiful, historic church.

POLSKI PIĄTEK [POLISH FRIDAY]: We will be holding an informal after-work gathering at the Polish Village Hall, downstairs, on Friday, May 30, at 6 p.m. There will be a chance to learn and practice some basic words or phrases in Polish (like how to order something). It will also serve as an end-of-course get-together for those who took our spring Polish classes. Everyone is welcome!

HABITAT FOR HUMANITY: The inter-faith Habitat for Humanity group had a very good meeting this week at St. Alban’s Church. The next meeting will be at our church on Tuesday, June 3, at 7 p.m. We are planning an event to take place during the Pier Multicultural Festival in August that will allow people to visit and learn more about our sacred places (while raising money for Habitat and the sacred places) and a fund-raising board game called “The Pier.” Again, profits would support both Habitat and the sacred places. If you would like to be part of these efforts in any way, please speak with Tom Urbaniak.

Pierscapes Annual Italian Buffet will be held on May 30 at 6PM at the Polish Village Hall. Tel.: 567-1492

Saint Alphonsus Church Restoration Society Concert & Silent Auction featuring John & Patti Fukala with special guests Richard Poulette, Darren Stevens and John MacDonald. June 1 at 7PM at the South Bar Fire Hall. Tea, coffee & dessert served. Tickets: $10ea. at Pharmasave locations or call 539-1283. jeanmacaulay@hotmail.com

ST. ANDRZEJ BOBOLA – Feast Day: May 16: St. Andrzej Bobola (1591-1657) was a Jesuit superior and “country missionary” known for working in the most difficult and impoverished conditions, including among plague victims. His holiness and service became widely known in Poland and Lithuania and brought people closer to the church. This was not appreciated by all. Father Andrzej was kidnapped. He was severely tortured and finally murdered, all the while praying for the souls of his kidnappers. He was canonized by Pope Pius XI in 1938. A very popular saint in Poland, he was declared one of the Polish patron saints by Saint John Paul II.

PARISH CENTENARY COOKBOOKS: $10.00
PRZEZ POKOLENIA: Prayers and Customs of St. Mary`s Polish Church: $10.00 (563-1226)

GIFT CERTIFICATES – POLISH VILLAGE HALL.  Please speak with Bernie LaRusic. Since the renovations, the hall is seeing increasing traffic as a comfortable, modern, versatile space for events large and small.

THE RENOVATED AND REFURBISHED POLISH VILLAGE HALL is a comfortable, well appointed, modernized venue for events large and small. Please consider renting the hall for your events. Please call 564-8494.

PLEASE CHECK OUT OUR ON-LINE “VIRTUAL TOUR” AND AN 8.5 MINUTE PARISH WELCOME VIDEO ON OUR WEBSITE:  www.stmaryspolishparish.ca

Wishing you a blessed week! Bóg zapłać!


______________________________________________________________________________


OUR OPENING HYMN TODAY – IN HONOUR OF MAY, THE MONTH OF MARY
Pieśnią wesela witamy,
O Maryjo, miesiąc Twój.
My Ci z serca cześć składamy,
Ty nam otwórz łaski zdrój.
W tym miesiącu ziemia cała,
Życiem, wonią, wdziękiem lśni,
Wszędzie Twoja dźwięczy chwała,
Gdy majowe płyną dni.
Słońce maja niech osuszy,
Z każdych oczu smutku łzę,
Rosa łaski w każdej duszy,
Niech obmyje grzechu rdzę!
I dla wszystkich niech zaświta,
Twej miłości błogi raj,
Całej ziemi niech zawita,
O Maryjo śliczny maj.

______________________________________________________________________________

TODAY’S HYMNS:
Entrance: Pieśnią wesela witamy [We Greet this Celebration With Song] – not in hymnal – please see the words in the bulletin
Offertory: Jezu Przemień Mnie w Siebie [Jesus, Transform Me to Be Like You] – not in hymnal
Communion: Daj Mi Jezusa [Grant Me Jesus] -- #106 in the coil-bound hymnal
Post-Communion: Daj Mi Jezusa [Grant Me Jesus] -- #106 in the coil-bound hymnal
Closing Hymn: Już Zbawiciel Jezus żyje [The Saviour Jesus Lives] -- #90

______________________________________________________________________________

THE FULL MASS IN POLISH: At our church, we normally celebrate parts of the Mass in the Polish language. Today (May 18), we are very fortunate to celebrate the entire Mass in Polish. We welcome Father Zbigniew as our guest celebrant today.
Kapłan (K) = celebrant
Wierni (W) = the faithful (the congregation)

Obrzędy wstępne [BEGINNING OF THE MASS]
K.: W imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego.
W: Amen.
K.: Miłość Boga Ojca, łaska naszego Pana Jezusa Chrystusa i dar jedności w Duchu Świętym niech będą z wami wszystkimi.
W.: I z duchem twoim.

Or:

K.: Pan z wami.
W.: I z duchem twoim.

Akt pokuty
K.: Uznajmy przed Bogiem, że jesteśmy grzeszni, abyśmy mogli z czystym sercem złożyć Najświętszą Ofiarę.
W.: Spowiadam się Bogu wszechmogącemu i wam, bracia i siostry, że bardzo zgrzeszyłem myślą, mową, uczynkiem, i zaniedbaniem: moja wina, moja wina, moja bardzo wielka wina. Przeto błagam Najświętszą Maryję, zawsze Dziewicę, wszystkich Aniołów i Świętych, i was, bracia i siostry, o modlitwę za mnie do Pana Boga naszego.
K.: Niech się zmiłuje nad nami Bóg wszechmogący i odpuściwszy nam grzechy doprowadzi nas do życia wiecznego.
W.: Amen.
K.: Panie, zmiłuj się nad nami.
W.: Panie, zmiłuj się nad nami.
K.: Chryste, zmiłuj się nad nami.
W.: Chryste, zmiłuj się nad nami.  
K.: Panie, zmiłuj się nad nami. 
W.: Panie, zmiłuj się nad nami.

We then sing:
W. Chwała na wyskokości Bogu, a na ziemi pokój ludziom dobrej woli. Chwalimy Cię. Błogosławimy Cię. Wielbimy Cię. Wysławiamy Cię. Dzięki Ci składamy, bo wielka jest chwała Twoja. Panie Boże, Królu nieba, Boże, Ojcze wszechmogący. Panie, Synu Jednorodzony, Jezu Chryste. Panie Boże, Baranku Boży, Synu Ojca. Który gładzisz grzechy świata, zmiłuj się nad nami. Który gładzisz grzechy świata, przyjm błaganie nasze. Który siedzisz po prawicy Ojca, zmiłuj się nad nami. Albowiem tylko Tyś jest święty Tylko Tyś jest Panem. Tylko Tyś Naj-wyższy, Jezu Chryste. Z Duchem Świętym w chwale Boga Ojca. Amen.

Kolekta
K.: Módlmy się ...
[The celebrant then recites a short prayer, and we respond ...]
W.: Amen.

Liturgia słowa [THE READINGS]
[Lektor lub kapłan czyta 1 albo 2 teksty z Pisma świętego, kończąc je słowami. The celebrant or a lector (most commonly lectors at our church) proclaims the readings, ending with ...] : K.: Oto słowo Boże.
W.: Bogu niech będą dzięki.

TODAY’S RESPONSORIAL PSALM: Mamy nadzieję w miłosierdziu Pana [We have hope in the mercy of the Lord] Pronunciation: Ma-m-i / na-dg-e-y-e / vv / mee-o-sher-dg-oo /Pa-na
In our church, the Responsorial Psalm after the First Reading is normally read and not sung. The Polish response is usually printed in the bulletin, with a guide to pronunciation.
After the Second Reading, we rise and sing the Allelulia.
The celebrant or another clergy member then reads the Gospel.

GOSPEL
K.: Pan z wami.
W.: I z duchem twoim.
K.: Słowa Ewangelii według świętego...
W.: Chwała Tobie, Panie.
Na te słowa czynimy wielkim palcem prawej ręki znak krzyża na czole, ustach i piersiach.
We make the sign of cross on our forehead, lips, and over the heart.
Po Ewangelii kapłan mówi:
After the Gospel, the clergy member says:
K.: Oto słowo Pańskie.
W.: Chwała Tobie, Chryste.
Następuje homilia.

The homily follows.

After the homily we pray the Creed.
W.: Wierzę w jednego Boga, Ojca Wszechmogącego, Stworzyciela nieba i ziemi, wszystkich rzeczy widzialnych i niewidzialnych. I w jednego Pana Jezusa Chrystusa, Syna Bożego Jednorodzonego, który z Ojca jest zrodzony przed wszystkimi wiekami. Bóg z Boga, Światłość ze Światłości, Bóg prawdziwy z Boga prawdziwego. Zrodzony a nie stworzony, współistotny Ojcu, a przez Niego wszystko się stało. On to dla nas ludzi i dla naszego zbawienia zstąpił z nieba. I za sprawą Ducha Świętego przyjął ciało z Maryi Dziewicy i stał się człowiekiem. Ukrzyżowany również za nas, pod Poncjuszem Piłatem został umęczony i pogrzebany. I zmartwychwstał dnia trzeciego, jak oznajmia Pismo. I wstąpił do nieba; siedzi po prawicy Ojca. I powtórnie przyjdzie w chwale sądzić żywych i umarłych, a Królestwu Jego nie będzie końca. Wierzę w Ducha Świętego, Pana i Ożywiciela, który od Ojca i Syna pochodzi. Który z Ojcem i Synem wspólnie odbiera uwielbienie i chwałę; który mówił przez Proroków. Wierzę w jeden, święty, powszechny i apostolski Kościół. Wyznaję jeden chrzest na odpuszczenie grzechów. I oczekuję wskrzeszenia umarłych. I życia wiecznego w przyszłym świecie. Amen.


The Prayers of the Faithful follow.

Liturgia eucharystyczna [THE EUCHARIST]
Preparation of gifts:
K.: Błogosławiony jesteś, Panie Boże wszechświata, bo dzięki Twojej hojności otrzymaliśmy chleb, który jest owocem ziemi i pracy rąk ludzkich; Tobie go przynosimy, aby stał się dla nas chlebem życia.
W.: Błogosławiony jesteś, Boże, teraz i na wieki.
Over the chalice, the celebrant says:      
K.: Błogosławiony jesteś, Panie Boże wszechświata, bo dzięki Twojej hojności otrzymaliśmy wino, które jest owocem winnego krzewu i pracy rąk ludzkich; Tobie je przynosimy, aby stało się dla nas napojem duchowym.
W.: Błogosławiony jesteś, Boże, teraz i na wieki.
K.: Przyjmij nas, Panie, stojących przed Tobą w duchu pokory i z sercem skruszonym; niech nasza Ofiara tak się dzisiaj dokona przed Tobą, Panie Boże, aby się Tobie podobała.
[The priest says quietly while washing hands:]
K.: Obmyj mnie Panie z mojej winy i oczyść mnie z grzechu mojego.
[Now in a louder voice, to the people, the priest says ...]
K.: Módlcie się, aby moją i waszą Ofiarę przyjął Bóg, Ojciec Wszechmogący.    
W.: Niech Pan przyjmie Ofiarę z rąk twoich na cześć i chwałę swojego imienia, a także na pożytek nasz i całego Kościoła świętego.
Następnie kapłan z rozłożonymi rękami odmawia modlitwę nad darami, na którą lud odpowiada: W.: Amen.

Modlitwa eucharystyczna II
K.: Pan z wami.
W.: I z duchem twoim.
K.: W górę serca.
W.: Wznosimy je do Pana.
K.: Dzięki składajmy Panu Bogu naszemu.
W.: Godne to i sprawiedliwe.
Kapłan z rozłożonymi rękami odmawia lub śpiewa prefację.
Po zakończeniu prefacji wszyscy śpiewają lub re-cytują:  
W.: Święty, Święty, Święty, Pan Bóg Zastępów. Pełne są niebiosa i ziemia chwały Twojej. Hosanna na wysokości. Błogosławiony, który idzie w imię Pańskie. Hosanna na wysokości.
Kapłan stojąc z rozłożonymi rękami, mówi:
K.: Zaprawdę, święty jesteś, Boże, źródło wszelkiej świętości.
K.: Uświęć te dary mocą Twojego Ducha aby stały się dla nas Ciałem * i Krwią naszego Pana Jezusa Chrystusa.  On to, gdy dobrowolnie wydał się na mękę, wziął chleb i dzięki Tobie składając, łamał i rozdawał swoim uczniom, mówiąc:  Bierzcie i jedzcie z tego wszyscy: to jest bowiem cialo moje, które za was będzie wydane.
K.:Podobnie po wieczerzy wziął kielich i ponownie dzięki Tobie składając, podał swoim uczniom, mówiąc: Bierzcie i pijcie z niego wszyscy: to jest bowiem kielich krwi mojej, nowego i wiecznego przymierza, która za was i za wielu będzie wylana na odpuszczenie grzechów. To czyńcie na Moją pamiątkę.
Kapłan ukazuje ludowi Kielich, stawia go na ołtarzu i przyklęka.
K.: Oto wielka tajemnica wiary. [THE MYSTERY OF FAITH]
W.: Głosimy śmierć Twoją, Panie Jezu, wyznajemy Twoje zmartwychwstanie i oczekujemy Twego przyjścia w chwale.
K.: Wspominając śmierć i zmartwychwstanie Twojego Syna, ofiarujemy Tobie, Boże, Chleb życia i Kielich zbawienia i dziękujemy, że nas wybrałeś, abyśmy stali przed Tobą i Tobie służyli. Pokornie błagamy, aby Duch Święty zjednoczył nas wszystkich, przyjmujących Ciało i Krew Chrystusa. Pamiętaj, Boże, o Twoim Kościele na całej ziemi. Spraw, aby lud Twój wzrastał w miłości razem z naszym Papieżem N., naszym Biskupem N. oraz całym duchowieństwem. Pamiętaj także o naszych zmarłych braciach i siostrach, którzy zasnęli z nadzieją zmartwychwstania, i o wszystkich, którzy w Twojej łasce odeszli z tego świata. Dopuść ich do oglądania Twojej światłości. Prosimy Cię, zmiłuj się nad nami wszystkimi i daj nam udział w życiu wiecznym z Najświętszą Bogurodzicą Dziewicą Maryją, ze świętymi Apostołami i wszystkimi świętymi, którzy w ciągu wieków podobali się Tobie, abyśmy z nimi wychwalali Ciebie przez Twojego Syna, Jezusa Chrystusa. * Przez Chrystusa, z Chrystusem i w Chrystusie, Tobie, Bożev Ojcze wszechmogący, w jedności Ducha Świętego, wszelka cześć i chwała, przez wszystkie wieki wieków.
W.: Amen.
Obrzędy Komunii świętej
K.: Pouczeni przez Zbawiciela i posłuszni Jego słowom, ośmielamy się mówić:
Wszyscy mówią razem z kapłanem. In our church, it is common to sing the Our Father in Polish.
W.: Ojcze nasz, któryś jest w niebie, święć się imię Twoje, przyjdź Królestwo Twoje, bądź wola Twoja jako w niebie, tak i na ziemi. Chleba naszego powszedniego daj nam dzisiaj. I odpuść nam nasze winy, jako i my odpuszczamy naszym winowajcom. I nie wódź nas na pokuszenie, ale nas zbaw ode złego.
K.: Wybaw nas, Panie, od zła wszelkiego i obdarz nasze czasy pokojem. Wspomóż nas w swoim miłosierdziu, abyśmy zawsze wolni od grzechu i bezpieczni od wszelkiego zamętu, pełni nadziei oczekiwali przyjścia naszego Zbawiciela, Jezusa Chrystusa.
W.: Bo Twoje jest królestwo i potęga, i chwała na wieki.
K.: Panie Jezu Chryste, Ty powiedziałeś swoim Apostołom: Pokój wam zostawiam, pokój mój wam daję. Prosimy Cię, nie zważaj na grzechy nasze, lecz na wiarę swojego Kościoła i zgodnie z Twoją wolą napełniaj go pokojem i doprowadź do pełnej jedności. Który żyjesz i królujesz na wieki wieków. W.: Amen.
K.: Pokój Pański niech zawsze będzie z wami.
W.: I z duchem twoim.
 K.: Przekażcie sobie znak pokoju.
[Peace be with you – Pokój – pronounced po-koo-y]
[Then we sing ...]
W.: Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, zmiłuj się nad nami. Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, zmiłuj się nad nami. Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, obdarz nas pokojem.
K.: Oto Baranek Boży, który gładzi grzechy świata. Błogosławieni, którzy zostali wezwani na Jego ucztę.
W.: Panie, nie jestem godzien, abyś przyszedł do mnie, ale powiedz tylko słowo, a będzie uzdrowiona dusza moja.
Kapłan ze czcią przyjmuje Ciało i Krew Chrystusa.
Następnie bierze patenę lub puszkę, podchodzi do przystępujących do Komunii i każdemu ukazuje Hostię mówiąc:
K.: Ciało Chrystusa.
W.: Amen.
Po Komunii kapłan stojąc na miejscu przewodniczenia albo przy ołtarzu mówi: 
K.: Módlmy się.
[The celebrant then recites a post-Communion prayer]:
W.: Amen.

Obrzędy zakończenia [THE CONCLUSION OF THE MASS]
K.: Pan z wami. 
W.: I z duchem twoim.
K.: Niech was błogosławi Bóg wszechmogący, Ojciec *  i Syn, i Duch Święty.
W.: Amen. 
K.: Idźcie w pokoju Chrystusa.
W.: Bogu niech będą dzięki.